Zo doorsta je een verjaardag waar je geen zin in hebt

Sociale handleiding voor vervelende verjaardagen

1. Je hebt een uitnodiging ontvangen

Godzijdank is er voor iedereen tenminste één heugelijke dag in het jaar: het vieren van de geboorte. Aanvankelijk een leuk concept, maar achter de kleurrijke slingers, taarten, opbeurende muziek en andere activiteiten gaat ongelooflijk veel menselijk leed schuil. Zo kan het zijn dat je op een voor jou ongepast moment wordt uitgenodigd voor een verjaardag. Vaak in het weekend. 

Geen zin, denk je, terwijl de ogen angstig naar de veel te lange grassprieten in de tuin staren. Spoedig moet er een grasmaaier overheen, anders is het hek van de dam. Maar je weet donders goed dat je niet kan afzeggen zonder goede reden. Dat zorgt in het gunstigste geval voor sociale frictie. Iedere keer als je hem of haar nadien onder ogen komt, zal er een onzichtbare donkere wolk boven jullie conversaties en activiteiten hangen. Jij weet dat je eigenlijk op de verjaardag moet zijn en het slachtoffer van je afzegging ook. Uitgesproken wordt dit euvel niet en de sociale relatie zal nooit meer als vanouds zijn. 

Dus toch maar heen. Gelukkig kun je een verjaardag waar je geen zin in hebt succesvol bezoeken zonder er veel mentale energie en tijd in te steken. 

1.1. Het cadeau 

Zonder cadeau een verjaardag bezoeken, staat gelijk aan sociale zelfmoord. Geld geven is het makkelijkst, echter zijn er ook kringen waarin dit als te ‘simpel’ wordt gezien. Niet vindingrijk. Bovendien krijg je dan een absurd wisselsysteem waarbij je later weer precies hetzelfde geldbedrag ontvangt en daar weer zogenaamd dankbaar voor moet zijn. 

Neen, dan is het beter om iets tastbaars te kopen, gewikkeld in kleurrijk papier, zodat de ontvanger dit met een ongemakkelijke grijns op het gezicht kan uitpakken, terwijl de rest van de bezoekers er wat onverschillig naar kijkt. Doorgaans geldt: hoe persoonlijker, hoe beter. Stoer doen met dure cadeaus is passé in een wereld die ten onder gaat door klimaatverandering. 

Heb je echt helemaal geen geld of inspiratie? Dan kun je nog ludiek zeggen: 'Mijn existentie op deze aarde is jouw cadeau!’ Lach daarna iets te ongemakkelijk om je eigen stomme opmerking en wellicht kom je ermee weg zonder een sociale paria te worden. 

1.2. De entree

Heb je het ‘huis van de jarige’ eenmaal betreden? Dan zet je een neppe lach op, ongeacht je humeur, en vraag je op ludieke wijze waar de ‘jarige’ is, wanneer je hem of haar niet als eerste treft. Eenmaal gevonden feliciteer je de geluksvogel met de nieuwe leeftijd, of, wanneer je die niet weet, vraag je er naar. 

Tegelijkertijd geef je deze persoon een hand en meestal drie kussen op de wangen. De drie kussen kun je achterwege laten wanneer je een heteroseksuele man bent en de jarige persoon eveneens. Tenzij je schijtlollig wil zijn. Soms is het ludiek om andere heteromannen te kussen. In alle andere gevallen zijn de drie kussen een absolute noodzaak. Nu zoek je een geschikt plekje op: de gesprekken gaan binnen! 

1.3 De gespreksintroductie

Als je naast goede bekenden komt te zitten, dan zijn de conversaties niet heel moeilijk om te doorlopen. Je gaat gewoon verder waar je gebleven was en lult wat weg over futiele zaken, totdat de tijd is verstreken en je naar huis kunt. 

Wanneer je naast iemand zit die je doorgaans nauwelijks spreekt, kan het iets lastiger zijn. Vaak opent de persoon het gesprek met een existentiële vraag. 'En? Hoe gaat het verder met jou?’ 

Let wel: dit is niet het moment om alle besognes van je bestaan te delen, daar zijn de vragen niet voor bedoeld. De persoon gaat ervan uit dat je ‘Prima’ zegt, of een synoniem voor dat woord gebruikt. ‘Fantastisch’ is mogelijk, maar dat kan overmoedig klinken en een verklaring vereisen. Stel deze vraag vervolgens ook aan hem of haar en je zal merken dat hij of zij ongeveer op dezelfde manier reageert.

1.4. De algemene gesprekken

Na de introductie is het doorgaans niet de bedoeling om te veel losse, individuele gesprekken met elkaar te voeren. Groepsgesprekken zijn helemaal bon ton in de Nederlandse cultuur en daar past de ‘kring’-setting dan ook het best bij. Doorgaans geldt de volgende vuistregel die door de filosoof Schopenhauer wordt onderstreept: hoe meer mensen participeren in een gesprek, hoe oppervlakkiger de inhoud. 

Ga dan ook zeker niet de diepte in, maak je niet boos om simpele politieke meningen die je niet aanstaan en voeg alleen iets toe als je denkt dat het zinvol is. Verder volstaat het om wat mee te lachen om domme grappen, snel biertjes te drinken en zoveel mogelijk gratis eten in je mond te stouwen. 

1.5. De verjaardag op het juiste moment verlaten  

Op een gegeven moment is de lol er wel af en wil iedereen het liefst weer verder met zijn eigen leven. Verlaat de verjaardag nooit als eerste, maar onderzoek goed wie al aanstalten maakt om te vertrekken. Vaak zie je dit aan de nerveuze houding of een wat bedrukt gezicht. Help die persoon een handje en vraag: ‘Oh, jij gaat er zo vandoor?’ De persoon zal opgelucht zijn en bevestigend antwoorden. Deze persoon heeft zich voor jou opgeofferd. Nu kun jij ook gemakkelijk de verjaardag verlaten, door bijvoorbeeld te zeggen: ‘nou, ik ga ook maar eens op huis aan. Morgen vroeg dag!’ 

Je hebt de verjaardag overleefd, gefeliciteerd!